Με τον κορωνοϊό σίγουρα δεν έχουμε… ξεμπερδέψει ακόμη, οι ειδικοί ωστόσο έχουν ήδη αρχίσει να αξιολογούν πώς θα είναι η ανάκαμψη μόλις καταφέρουμε να περιορίσουμε την εξάπλωση του Covid-19 και ποιες χώρες θα μπορέσουν ανακάμψουν γρηγορότερα και πληρέστερα.
Η πανδημία έχει προκαλέσει τεράστια αβεβαιότητα στην παγκόσμια οικονομία με πρωτοφανή μέτρα κοινωνικής απομόνωσης και δημοσιονομικές παρεμβάσεις από πλευράς κυβερνήσεων και θεσμών, με στόχο της σταθεροποίηση των αγορών.
Για να καταλάβουμε καλύτερα πώς θα ανταποκριθούν διάφορες χώρες στην επόμενη μέρα της κρίσης, ο καλύτερος δείκτης είναι ο Παγκόσμιος Δείκτης Ανθεκτικότητας 2019 (2019 Global Resilience Index) της ασφαλιστικής εταιρείας FM Global, που μετρά την ανθεκτικότητα του επιχειρηματικού κλίματος σε 130 χώρες, με βάση παράγοντες, όπως η πολιτική σταθερότητα, η εταιρική διακυβέρνηση, η διαφάνεια και τα logistics της εφοδιαστικής αλυσίδας.
Με βάση λοιπόν αυτές τις μετρήσεις και την αρχική αντίδραση της κάθε χώρας στον κορωνοϊό, το BBC με βάση τον παραπάνω δείκτη, ξεχώρισε τις 10 χώρες σε όλο τον πλανήτη που είναι πιο πιθανό να διατηρήσουν τη σταθερότητά τους και την ανθεκτικότητά τους κατά τη διάρκεια της κρίσης.
Οι 10 πιο ανθεκτικές χώρες, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Δείκτη Ανθεκτικότητας 2019
1. Νορβηγία
2. Δανία
3. Ελβετία
4. Γερμανία
5. Φινλανδία
6. Σουηδία
7. Λουξεμβούργο
8. Αυστρία
9. Κεντρικές ΗΠΑ
10. Ηνωμένο Βασίλειο
To BBC συνομίλησε με κατοίκους και ειδικούς σε αυτές τις χώρες για να γίνει πιο κατανοητό το πώς τα βγάζουν πέρα τώρα και το πώς θα είναι στο εγγύς μέλλον.
Δανία
Είναι στη δεύτερη θέση και έχει υψηλή βαθμολογία στην εφοδιαστική αλυσίδα ενώ υπάρχει χαμηλή πολιτική διαφθορά. Είχε γρήγορα αντανακλαστικά στα μέτρα κοινωνικής απομάκρυνσης, ανακοίνωσε κλείσιμο των σχολείων στις 11 Μαρτίου και έκλεισε τα σύνορα στους ξένους στις 14 Μαρτίου, όταν η χώρα είχε ακόμη πολύ λίγα κρούσματα, έπραξε δηλαδή με ανάλογο τρόπο με την Ελλάδα. Τα μέτρα έχουν ήδη δείξει ότι ήταν αποτελεσματικά. Η κανονική γρίπη μειώθηκε κατά 70% σε σχέση με πέρυσι, αναφέρει ο Rasmus Aarup Christiansen, της Pissup Tours, με έδρα την Κοπεγχάγη.
Επισης, μεγάλο ρόλο έπαιξε η κουλτούρα των Δανών που τείνουν να εμπιστεύονται τις αρχές και είναι πρόθυμοι να συνασπιστούν για έναν κοινό στόχο. Όπως αναφέρει ο Christiansen κανένας Δανός δεν θέλει να κατηγορηθεί ότι έβαλε σε κίνδυνο ζωές για να μην αφήσει τις καθημερινές του συνήθειες και ανέσεις.
Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι δεν υπήρξαν και δυσκολίες. Ο Christiansen είδε τα ταξιδιωτικά έσοδα να κάνουν βουτιά. Αν και εκτιμά τα κυβερνητικά πακέτα οικονομικής βοήθειας, τα οποία περιλαμβάνουν και την κάλυψη μέρους του κόστους των μισθών των εργαζομένων, αναφέρει ότι τα μέτρα και τα αποτελέσματά τους δεν είναι ακόμα πλήρως ορατά και οδηγούν σε μεγαλύτερη αβεβαιότητα και απολύσεις. Παρόλα αυτά, τα μέτρα, όπως το να καλύπτεται το 90% των μισθών των ωρομίσθιων εργαζομένων και το 75% των μισθωτών που πλήττονται από την κρίση, θεωρήθηκαν πρότυπο για τον υπόλοιπο κόσμο, ουσιαστικά «παγώνοντας» την οικονομία μέχρι να υποχωρήσει η καταιγίδα. Το μοντέλο αυτό όμως δεν θα είναι φθηνό, καθώς τα μέτρα αναμένεται να κοστίσουν το 13% του συνολικού ΑΕΠ.
Σιγκαπούρη
Είναι και αυτή ψηλά στην κατάταξη, χάρη στην ισχυρή της οικονομία, το χαμηλό πολιτικό ρίσκο και τις ισχυρές υποδομές. Παράλληλα, εμφανίζεται χαμηλά στα επίπεδα διαφθοράς, εξού και είναι στην 21η θέση με τις πιο ανθεκτικές χώρες. Πήρε γρήγορα μέτρα αντιμετώπισης του κορωνοϊού και έχει μια από τις πιο χαμηλές καμπύλες της πανδημίας. Όπως αναφέρει η Constance Tan, που εργάζεται για την πλατφόρμα ανάλυσης στοιχείων Konigle, ο λαός έχει τεράστια εμπιστοσύνη στην κυβέρνηση και υπάρχει διαφάνεια σε όλα τα βήματα αντιμετώπισης της κρίσης. Αν η κυβέρνηση δώσει κάποια εντολή, ο κόσμος συμμορφώνεται.
Ως μικρή χώρα, η Σιγκαπούρη βασίζεται στην ανάκαμψη του υπόλοιπου κόσμου για να έχει και η ίδια επιτυχή ανάκαμψη. Στα θετικά της είναι πως υιοθέτησε πολύ καλά την τεχνολογία ώστε να μπορεί ο κόσμος να εργάζεται εξ αποστάσεως πολύ γρήγορα, ενώ η κυβέρνηση υλοποίησε μια εφαρμογή το Trace Together app που βοηθά στην ανίχνευση του ιού. Αυτή την εφαρμογή την έχουν κατεβάσει σχεδόν όλοι οι κάτοικοι της χώρας.
ΗΠΑ
Λόγω μεγάλης γεωγραφικής έκτασης, ο δείκτης έχει χωρίσει την επικράτεια σε Δυτικές, Κεντρικές και Ανατολικές Πολιτείες, αλλά συνολικά οι ΗΠΑ είναι σε καλή κατάταξη λόγων του επιχειρηματικού κλίματος χαμηλού ρίσκου και της ισχυρής εφοδιαστικής αλυσίδας.
Ο περιορισμός του ιού έχει αποδειχθεί δύσκολος σε μεγάλες μητροπολιτικές περιοχές όπως η Νέα Υόρκη και η ανεργία είναι ήδη σε ιστορικά υψηλά. Όμως η αμερικανική κυβέρνηση κινήθηκε γρήγορα στην υιοθέτηση μέτρων στήριξης για τη σταθεροποίηση της οικονομίας και οι στρατηγικές κοινωνικής απομάκρυνσης που ενεργοποιήθηκαν σε άλλα σημεία της χώρας θα περιορίσουν τον αντίκτυπο του ιού, επιτρέποντας μια πιο γρήγορη οικονομική ανάκαμψη.
Goldman Sachs και Morgan Stanley προβλέπουν μια ύφεση σχήματος V με πρωτοφανείς άμεσες αρνητικές επιπτώσεις, αλλά σχετικά γρήγορη ανάκαμψη τα τελευταία τρίμηνα του έτους.
Αλλοι οίκοι όπως η McKinsey είναι πιο συγκρατημένα αισιόδοξοι και στηρίζουν την ανάκαμψη στον βαθμό συμμόρφωσης στα μέτρα που ζητούν οι υγειονομικές αρχές, όπως είναι τα lockdown.
Ας μην ξεχνάμε ότι η ανάκαμψη των ΗΠΑ είναι κρίσιμης σημασίας για όλο τον πλανήτη αφού αντιπροσωπεύουν το 25% του παγκόσμιου ΑΕΠ.
«Σε γενικές γραμμές, η οικονομία των ΗΠΑ είναι σε καλύτερη θέση σε ό,τι αφορά την ανάκαμψη μετά από μεγάλες κρίσεις. Ο πληθυσμός της είναι κατά μέσο όρο νεότερος από τον υπόλοιπο κόσμο και οι περιορισμοί στην αγορά εργασίας είναι γενικά πιο χαλαροί διευκολύνοντας έτσι τη μεγαλύτερη ανακατανομή του εργατικού δυναμικού», αναφέρει ο Eric Sims, καθηγητής οικονομικών στο Πανεπιστήμιο Notre Dame. «Η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ στις Ηνωμένες Πολιτείες και η Τράπεζα της Αγγλίας στο Ηνωμένο Βασίλειο (καμία από τις οποίες δεν έχει ακόμη υποχωρήσει σε αρνητικά επιτόκια) έχει λίγο περισσότερο χώρο για να παρέχει νομισματικά εργαλεία σε σχέση με άλλες κεντρικές τράπεζες όπως η ΕΚΤ ή η Τράπεζα της Ιαπωνίας.», αναφέρει.